کیفوز

کیفوز یا Kyphosis یک حالت غیر طبیعی گردن در قسمت فوقانی پشت است. این بیماری نسبتاً شایع است و غالباً در دوران جوانی یا پیری بروز می‌کند.

داشتن یک منحنی کوچک در قسمت فوقانی پشت، طبیعی است. Kyphosis یک منحنی بیش از اندازه و غیر طبیعی در ستون فقرات است که می‌تواند باعث ایجاد ناراحتی و ماندگاری درد در سراسر بدن شود. حالت قرار گرفتن ضعیف بدن، ناهنجاری در ستون فقرات یا ضعف عضلانی مربوط به کهولت سن می‌توانند باعث ایجاد کیفوز یا گوژپشتی شود.

پزشکان گاهی اوقات کیفوز را با بریس های پشت و فیزیوتراپی درمان می کنند اما در موارد شدید تر ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.

ستون فقرات تنها فقط یک استخوان نیست بلکه از تعداد زیادی استخوان کوچک (به نام مهره ساخته شده است که توسط نوعی بافت پلاستیک به نام غضروف روی هم چیده شده و به هم متصل می شوند. قرار گیری آن ها در کنار هم به ما انعطاف پذیری برای خم شدن، کشش، تعادل و راه رفتن می دهد.

مهره های انباشته اندکی گرد هستند و قسمت بالایی پشت را کمی منحنی می کند. اما زمانی که منحنی بزرگتر از حد طبیعی باشد به آن کیفوز می گویند.

علائم کیفوز چیست؟

علائم کیفوز

ستون فقرات انسان دارای انحنای طبیعی است. این منحنی ‌ها به ما کمک می ‌کنند تا در حالت های مختلف تعادل خود را حفظ کنیم.

همان طور که اشاره کردیم، کیفوز زمانی اتفاق می افتد که زاویه ستون فقرات خارج از محدوده معمولی باشد. این وضعیت می تواند دارای شرایط مختلفی باشد، اما به طور کلی هر چه قدر میزان خمیدگی کمر بیشتر باشد نشان از حاد بودن عارضه می باشد.

علائم کیفوز می تواند شامل موارد زیر باشد:

• شانه های افتاده یا قوز در پشت شما
• کمر درد یا سفتی
• احساس خستگی
• همسترینگ سفت

مواردی که در بالا اشاره کردیم جزو علائم خفیف می باشند، اما علائم شدیدتری می تواند رخ دهد زیرا ستون فقرات به مرور زمان به انحنای خود ادامه می دهد و سایر قسمت های بدن مانند ریه ها، اعصاب و دستگاه گوارش را تحت فشار قرار می دهد.

عوارض شدید کیفوز می تواند شامل موارد زیر باشد:

• کمر درد مداوم
• افزایش مشکل در انجام کارهای فیزیکی مانند راه رفتن، نگاه کردن به بالا یا بلند شدن از حالت نشسته
• احساس بی حسی یا گزگز در پاها
• تنگی نفس یا مشکل در تنفس
• مشکلات گوارشی، مانند مشکل در بلع یا رفلاکس اسید
• مشکلات مربوط به کنترل مثانه یا روده

در صورتی که شما هر یک از علائم بالا را داشته باشید، لازم است که هر چه سریع تر برای درمان نزد بهترین متخصص ستون فقرات در تهران مراجعه نمایید.

دلایل ابتلا به کیفوز

کیفوز چیست

• پوکی استخوان
• ناهنجاری های مادرزادی ستون فقرات
• آسیب دیسک بین مهره ای
• بیماری شوئرمن
• بیماری های نادر مانند سندرم مارفان
• سرطان ستون فقرات
• وضعیت نامناسب ستون فقرات هنگام نشستن و راه رفتن

عوامل مختلفی می توانند منجر به ایجاد کیفوز شوند. در ادامه به مهم ترین آن ها اشاره می کنیم:

وضعیت بدنی

وضعیت نامناسب می تواند شامل موارد زیر باشد:

• خم شدن یا قوز کردن، مانند پشت کامپیوتر یا جلوی تلویزیون
• تکیه نامناسب به صندلی ها
• حمل بارهای سنگین بر روی پشت خود، مانند کوله پشتی پر از کتاب

آسیب های ستون فقرات

برخی از آسیب های ستون فقرات، مانند شکستگی ، می تواند به ستون فقرات آسیب برساند و بر انحنای آن تأثیر بگذارد.

شرایطی که بر استخوان ها یا ستون فقرات تأثیر می گذارد

شرایط زمینه ای استخوان یا ستون فقرات نیز می تواند منجر به کیفوز، به ویژه در افراد مسن تر شود. برخی از نمونه‌ های این شرایط عبارتند از بیماری دژنراتیو دیسک و پوکی استخوان.

سالخوردگی

انحنای ستون فقرات به طور طبیعی با افزایش سن شروع به افزایش می کند. طی تحقیقات انجام شده شیوع کیفوز در افراد مسن سریع تر از افراد جوان اتفاق می افتد، عموما افراد بالای 60 سال دارای مقداری از این عارضه می باشند.

علاوه بر شرایط استخوانی و ستون فقرات، عوامل دیگری که به طور طبیعی با افزایش سن رخ می دهند می توانند در ایجاد کیفوز نقش داشته باشند، از جمله:

کاهش تحرک. این موضوع می تواند ماهیچه ها و رباط های پشت و همچنین وضعیت و موقعیت را تحت تاثیر قرار دهد.

شرایط رشد

گاهی اوقات کیفوز می تواند به عنوان یک بیماری مادرزادی رخ دهد. اگر ستون فقرات قبل از تولد به درستی رشد نکند، این اتفاق می افتد.

کیفوز همچنین زمانی رخ می دهد که ستون فقرات در طول یک جهش رشد به درستی رشد نکند. به این حالت کیفوز شوئرمن می گویند افراد مبتلا به این بیماری به جای مهره های مستطیلی شکل، مهره هایی دارند که بیشتر مثلثی شکل هستند. این باعث افزایش انحنای ستون فقرات می شود.

سرطان

سرطان ستون فقرات می تواند منجر به ضعیف شدن مهره ها شود و میزان ابتلا به کیفوز را افزایش می دهد. علاوه بر آن، شیمی‌ درمانی و پرتودرمانی برای سرطان می‌توانند تأثیر مشابهی داشته باشند.

تشخیص قوز کمر

نحوه تشخیص کیفوز

ستون فقرات طبیعی به طور طبیعی دارای انحنای 20 تا 50 درجه در گردن (ناحیه گردنی ستون فقرات)، قفسه سینه (ناحیه قفسه سینه) و کمر (ناحیه کمر) است. هنگامی که منحنی ها برجسته تر می شوند و منحنی به طور غیر طبیعی محدب می شود (خمیده می شود)، بیمار به عنوان کیفوز توصیف می شود.

تشخیص زودهنگام کیفوز برای به دست آوردن بهترین نتیجه برای کودک شما مهم است. برای تعیین اینکه آیا کودک شما کیفوز دارد یا خیر، یک پزشک ارتوپد یک سابقه خانوادگی و پزشکی را انجام می دهد، معاینه فیزیکی و بازرسی فیزیکی از کمر کودک شما انجام می دهد و هر گونه مطالعات رادیولوژیکی مربوطه را بررسی می کند.

تشخیص کیفوز با تشخیص انحنای شدید قسمت فوقانی ستون فقرات کودک در عکس برداری با اشعه ایکس انجام می شود در صورت امکان، سعی می کنیم از تصویربرداری کافی و بدون قرار گرفتن در معرض تابش بیش از حد استفاده کنیم.

سایر آزمایشات تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

اسکن استخوان رادیوایزوتوپ

اسکن استخوان رادیوایزوتوپ یا اسکن DEXA که سلامت و استحکام استخوان ستون فقرات را تعیین می کند. تجزیه و تحلیل CHOP از این اسکن ها منحصر به فرد است، زیرا پزشکان ما اسکن کودک شما را با داده های هنجاری که از سایر کودکان گردآوری کرده ایم، نه مقادیر استاندارد بزرگسالان، مقایسه می کنند.

MRI

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) که از ترکیبی از آهنرباهای بزرگ، فرکانس های رادیویی و یک کامپیوتر برای تولید تصاویر دقیق از اندام ها و ساختارهای بدن استفاده می کند. MRI کودک شما را در معرض اشعه قرار نمی دهد.

اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) که از ترکیبی از اشعه ایکس و فناوری کامپیوتری برای تولید تصاویر مقطعی از بدن استفاده می کند.

تصویربرداری EOS

تصویربرداری EOS ، یک فناوری تصویربرداری است که مدل‌های سه بعدی را از دو تصویر مسطح ایجاد می‌کند. برخلاف سی تی اسکن، تصاویر EOS در حالی که کودک در وضعیت عمودی یا ایستاده قرار دارد گرفته می شود و به دلیل موقعیت تحمل وزن، تشخیص را بهبود می بخشد.

در آخر نیز تست های عملکرد ریوی برای تعیین ظرفیت ریه و آزمایشات خون انجام می شود.

انواع کیفوز در پشت

انواع کیفوز در پشت عبارتند از:

کیفوز مادرزادی: مشکل در نحوه رشد مهره ها قبل از تولد باعث این نوع کیفوز می شود که با رشد کودک بیشتر قابل توجه است.

کیفوز وضعیتی: این شایع ترین نوع کیفوز است، بچه‌هایی که زیاد خم می‌شوند (حالت بدی دارند) می‌توانند پشتی گرد داشته باشند.

کیفوز شوئرمن: در حالت طبیعی مهره ‌ها از طرف کنار هم شبیه مستطیل‌ هایی هستند که روی هم چیده شده ‌اند، اما در کیفوز شوئرمن، مهره ها مثلثی یا گوه ای شکل هستند که باعث می شود ستون فقرات به سمت جلو خم شود.

آیا کیفوز نیاز به درمان دارد؟

یک متخصص ستون فقرات می‌تواند تشخیص دهد که آیا کیفوز شما به درمان نیاز دارد یا خیر. ارزیابی شامل سابقه پزشکی و خانوادگی شما، معاینه عمیق فیزیکی و عصبی و آزمایش‌های تصویربرداری است. جراح ستون فقرات ارتوپدی یا جراح مغز و اعصاب ممکن است اشعه ایکس ایستاده، سی تی اسکن یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) را برای ارزیابی کامل کیفوز تجویز کند. اگر مطالعات تصویربرداری قبلی از کیفوز موجود باشد، متخصص ستون فقرات تصاویر قدیمی‌تر را با تصاویر جدید مقایسه می‌کند.

مطالعات تصویربرداری برای اندازه‌گیری اندازه یا زاویه کیفوز استفاده می‌شود. مطالعات تصویربرداری قبلی می‌توانند اطلاعاتی در مورد پیشرفت اندازه منحنی به شما بدهند و به این سؤال پاسخ دهند: “آیا منحنی در حال رشد، بزرگتر از نمونه قبلی است؟”

علاوه بر این تعادل بدن، توانایی ایستادن و علائم، شاخص‌های بالقوه‌ای هستند که ممکن است درمان بدون جراحی یا جراحی توصیه را مشخص کنند. آزمایش‌های دیگر ممکن است شامل آزمایش خون، آزمایش عملکرد ریوی (اندازه‌گیری ظرفیت ریه) و آزمایش تراکم مواد معدنی استخوان باشد.

گزینه های درمانی کیفوز

حرکات اصلاحی کیفوز

برخی از گزینه های درمانی ممکن عبارتند از:

تغییر وضعیت بدنی

برای افراد مبتلا به کیفوز وضعیتی، توجه به وضعیت بدنی خوب ، مانند صاف نشستن، می تواند به اصلاح انحنای ستون فقرات کمک کند. در صورتی که مشکلات شما جدی تر است، ممکن است لازم باشد تا از فیزیوتراپ کمک بگیرید.

ورزش

ورزش منظم می تواند به تقویت عضلات پشت شما کمک کند.

یوگا برای درمان کیفوز

انجام تمرینات یوگا می تواند به شما در افزایش انعطاف پذیری و تقویت عضلات پشت و هسته کمک کند.

مصرف مسکن

البته که این مورد یک گزینه درمانی نمی باشد! اما داروهای مسکن بدون نسخه (OTC) می توانند به کاهش کمردرد مرتبط با کیفوز کمک کنند.

استفاده از بریس

استفاده از بریس پشت می تواند به جلوگیری از بدتر شدن انحنای ستون فقرات کمک کند، به خصوص در افراد جوان تر که هنوز در حال رشد هستند. پزشک به شما اطلاع می دهد که چه زمانی و برای چه مدت باید از بریس استفاده کنید.

فیزیوتراپی

پزشک شما ممکن است توصیه کند که با یک فیزیوتراپیست برای انجام تمرینات و کشش هایی که می تواند به بهبود وضعیت شما کمک کند، کار کنید.

درمان کیفوز در کودکان

انجام جراحی برای درمان قوز کمر

زمانی که بریس کمر در کاهش سرعت پیشرفت منحنی موفقیت آمیز نباشد و کیفوز سفت یا پیشرونده بیش از 80 درجه تشخیص داده شود، ممکن است جراحی توصیه شود.

رایج ترین درمان های جراحی برای کیفوز عبارتند از:

• کاشت میله های رشد
• کاشت دنده های تیتانیوم پروتزی عمودی منبسط شونده (VEPTR)
• انجام همجوشی ستون فقرات

تعیین اینکه کدام جراحی برای کودک شما مناسب است، به سن و بلوغ اسکلتی فرزند شما و سایر ملاحظات پزشکی بستگی دارد.

میله های رشد و VEPTR

اگر فرزند شما هنوز در حال رشد است، کاشت میله های رشد یا کاشت دنده های تیتانیوم مصنوعی قابل انبساط عمودی (VEPTR) احتمالاً درمان توصیه شده خواهد بود.

میله های رشد سنتی ترین درمان هستند که در آن یک یا دو میله فلزی به پشت کودک وارد می شود. میله ها برای جلوگیری از آسیب رساندن به بافت رشد ستون فقرات زیر پوست قرار می گیرند و در دو نقطه بالا و پایین منحنی، به ستون فقرات متصل می شوند.

VEPTR یک درمان جدیدتر است که به طور خاص به عنوان یک درمان نجات دهنده برای  سندرم نارسایی قفسه سینه ایجاد شد که در آن انحنای ستون فقرات کودک به شدت بر رشد ریه تأثیر می گذارد. در صورت عدم درمان، سندرم نارسایی قفسه سینه می تواند کشنده باشد.

اگر کودک شما کیفوز و اسکولیوز زودرس دارد ، پزشکان احتمالاً کاشت VEPTR را توصیه می کنند.

در جراحی VEPTR، دنده‌های تیتانیوم قابل گسترش در پشت و قفسه سینه کودک شما کاشته می‌شوند و به ستون فقرات، دنده‌ها، لگن یا استخوان یقه متصل می‌شوند. VEPTR به اصلاح و تثبیت ستون فقرات منحنی کمک می‌کند و به دنده‌ها، ریه‌ها و ستون فقرات کودک شما اجازه می‌دهد تا رشد و تکامل کامل‌تری داشته باشند.

هر وسیله ای که کاشته می شود باید هر شش تا هشت ماه یکبار با رشد و بلوغ اسکلتی کودک شما (حدود 14 سالگی برای دختران و 16 سالگی برای پسران) گسترش یا افزایش یابد.

همجوشی ستون فقرات

اصلاح کیفوز و جراحی فیوژن ستون فقرات ممکن است در کودکان بزرگ‌تر توصیه شود، زمانی که میله‌های رشد در نظر گرفته نمی‌شوند (معمولاً بعد از 10 سالگی) یا پس از اصلاح دائمی و تثبیت ستون فقرات.

در جراحی فیوژن ستون فقرات، استخوان‌های خمیده غیرطبیعی ستون فقرات ممکن است با ایمپلنت‌های میله‌ای فلزی که برای اصلاح انحنا قرار داده شده است، مجدداً تراز شوند و اصلاح ستون فقرات با همجوشی ستون فقرات دائمی شود.

روند درمان به چه صورت است و چه مقدار طول میکشد بهبودی حاصل شود؟

این که دقیقا چه مقدار زمان لازم است تا بهبودی حاصل شود، برای هر شخص کاملا متفاوت است. مهم ترین عوامل تاثیر گزار در این زمینه شامل سن و شدت بیماری می باشد.

به طور کلی اگر این عارضه زود تشخیص داده شود، می توان بدون استفاده از عمل جراحی، اقدامات لازم برای درمان آن را انجام داد. بسیار مهم است که افرادی که به این مشکل دچار هستند به صورت مرتب معاینات خود را نزد پزشک انجام دهند تا از شدت یافتن آن جلوگیری شود.

همچنین شما باید در نظر داشته باشید که این عارضه جزو بیماری هایی است که با افزایش سن بدتر می شود؛ بنابراین بسیار مهم است که قبل از شدت یافتن و حاد شدن میزان خمیدگی، پیشگیری های لازم را انجام دهید.

در آخر اگر شدت عارضه شدید نباشد می توان امیدواریم بود که با درمان های کم تهاجمی و استفاده از فیزیوتراپی تا حد زیادی درمان حاصل می شود. اما در صورت شدید بودن میزان خمیدگی، برای به دست آوردن نتیجه مثبت تنها جراحی نیاز است.

پاسخ به سوالات متداول درباره درمان کیفوز

آیا کیفوز بر تنفس من تأثیر می گذارد؟

در موارد شدید، کیفوز می تواند بر ریه های شما فشار وارد کند و تنفس را دشوار کند. اگر مشکل در تنفس دارید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

آیا نتایج جراحی کیفوز دائمی است؟

در بیشتر موارد، نتایج جراحی کیفوز دائمی است. با این حال، در برخی موارد، انحنا می تواند با گذشت زمان دوباره ایجاد شود.

بعد از جراحی کیفوز چقدر طول می کشد تا بهبود یابم؟

زمان ریکاوری بعد از جراحی کیفوز بستگی به میزان عمل دارد. اکثر افراد طی چند هفته می توانند به فعالیت های طبیعی خود بازگردند.